Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Nhà Thờ Lê Trung Lập

Sáng 10/4/2024, UBND xã phối hợp UBND huyện tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử-văn hóa cấp tỉnh Nhà thờ Lê Trung Lập, thôn Phú Khánh, xã Hòa Tân Tây.
Tham dự Lễ ở Tỉnh có đồng chí Trần Văn Cư, nguyên Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, nguyên Phó Bí Thư Huyện ủy; đòng chí Lê Trung Hưng, Tỉnh ủy viên, Viện Trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh; đồng chí Nguyễn Ngọc Thái, Phó Giám đốc Sở Văn hóa- Thể thao và Du lịch; đồng chí Nguyễn Thế Phong, Trưởng phòng Thông tin-Báo chí và Xuất bản thuộc Sở Thông tin và Truyền thông.
Về phía lãnh đạo huyện có đồng chí Nguyễn Phương Đông, Tỉnh ủy viên, Bí Thư Huyện ủy; đồng chí Trần Minh Trí, Phó Bí Thư Huyện ủy, chủ tịch UBND huyện; các đồng chí nguyên lãnh đạo Huyện, các đồng chí trong BTV huyện ủy, Thường trực HĐND huyện, lãnh đạo UBND huyện, lãnh đạo Ban Thường trực Ủy ban MTTQ huyện; lãnh đạo các cơ quan, đơn vị huyện, các cơ quan đơn vị Tỉnh, Trung ương đóng trên địa bàn huyện; lãnh đạo UBND các xã, thị trấn; lãnh đạo Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam xã, các hội đoàn thể, cán bộ, công chức xã, bí thư, trưởng thôn, các cô, chú và con cháu tộc họ Lê.  
Nhà thờ Lê Trung Lập là chứng tích vật chất liên quan đến nhân vật lịch sử Lê Trung Lập, người đã có công lao to lớn trong việc di dân, lập ấp, tạo ra nhiều tụ điểm dân cư và mở mang diện tích canh tác ở vùng đồng bằng Tuy Hòa vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Nhân vật lịch sử Lê Trung Lập lúc nhỏ có tên là Lê Trung Vĩnh, sinh năm Giáp Thìn 1844, tại thôn Hội Cư, tổng Hòa Lạc, huyện Tuy Hòa (nay là thôn Hội Cư, xã Hòa Tân Tây, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên). Ông xuất thân trong một gia tộc đã qua nhiều đời định cư tại địa phương và có một nền kinh tế khá vững chắc. Thời trẻ, ông có học chữ nho nhưng không theo con đường khoa cử, mà lấy việc khai khẩn mở mang đất đai, phát triển sản xuất, tạo điều kiện cho những người nghèo khổ ổn định cuộc sống làm con đường tạo lập cơ nghiệp.  
Từ khi khởi nghiệp, Lê Trung Lập theo phụ giúp cho ông Trần Lãng mộ dân khẩn hoang nhiều vùng thuộc các tổng Hòa Mỹ và Sơn Lạc. Đến năm Tự Đức thứ 36 (1883), Lê Trung Lập được quan Bố chính tỉnh Phú Yến cấp bằng Quản mộ. Ông tự xuất tiền nhà,  chiêu mộ và tổ chức dân chúng, phần lớn là những người không có đất đai, sản nghiệp, những lưu dân phiêu bạt từ nhiều phương, tiến hành khai khẩn những vùng đất dọc chân núi tại dẫy núi phía nam của phủ Tuy Hòa (nay gọi là dãy đèo Cả), đây là những vùng đất hoang vu, đầm lầy, nhiều thú dữ,... mà những người đi trước chưa khai phá được. Năm Thành Thái thứ 8, (1896), Lê Trung Lập được bổ nhiệm làm Chánh tổng Tuy Lộc, sau là tổng Hòa Lộc với 8 thôn, năm 1899 ông thiết lập thêm thôn Hội Khánh, nhập vào tổng Hòa Lạc và đưa gia đình về đây sinh sống, phát triển thêm chi phái họ Lê tại thôn này. Thôn Hội khánh sau sáp nhập với các thôn Phú Quý, Phú Lạc lấy tên là thôn Phú Khánh, đây chính là thôn Phú Khánh ngày nay.
Để ghi nhận và biểu dương người có công trong việc thực hiện chính sách khẩn hoang, năm Khải Định thứ 4 (1919), Lê Trung Lập được Triều đình thưởng thụ Chánh Bát phẩm văn giai. Ông qua đời vào ngày 14/7 năm Kỷ Mùi (1919), đến năm Khỉa Định thứ 9 (1924), ông được triều đình ban sắc phong Khai canh chi thần. Sau khi ông qua đời, ông được Nhân dân thôn Hội Khánh và các thôn trong tổng Hòa Lộc tôn ông là tiền hiền khai khẩn.  
Tại buổi Lễ UBND huyện Tây Hòa đã khen thưởng cho 01 tập thể và 01 cá nhân có thành tích trong công tác bảo tồn phát huy giá trị di  tích lịch sử, văn hóa Nhà Thờ Lê Trung lập.
Nhà thờ Lê Trung Lập được nhận Bằng xếp hạnh di tích lịch sử-văn hóa cấp tỉnh là niềm vinh dự tự hào của Nhân dân xã Hòa Tân Tây.